داریوش فروهر: کل نظام جمهوری اسلامی پذیرفتنی نیست، فارغ از اینکه چه کسانی دست اندرکار آنند

پروانه اسکندری( فروهر) همراه همسرش داریوش فروهر

داریوش فروهر:

ــ کل نظام جمهوری اسلامی پذیرفتنی نیست، فارغ از اینکه چه کسانی دست اندرکار آنند.

– این خواهش من را یادآورى کنید: «کناره جویی از این خیمه شب بازی وظیفه  ملی است».

– جمهوری اسلامی را از درون نمی توان شکافت و در آن سهمی پیدا کرد بلکه باید یک سامان مردم سالار را، پافشارانه از بیرون  جمهوری اسلامی، خواستار شد.

– کل نظام جمهوری اسلامی تار و پودش با واپسگرایی تنیده شده است. مردم ایران خواستار جابجایی مهره ها نیستند، مردم ایران خواستار دگرگونی ریشه دار و طرحی نو افکندن هستند.

– مردم ایران در یک قهر ملى با جمهورى اسلامى به سر مى برند.

– باید مردم را به صحنه رو در رویی با جمهوری اسلامی به میدان آورد.

– نیروهای ناسازوار و دگر اندیش باید در برابر ستمکاری جمهوری اسلامی کردارهای قهرآمیز، اما غیر مسلحانه، داشته باشند.

داریوش فروهر در تاریخ هژده اردیبهشت ١٣٧۶ و در آستانهٔ هفتمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهورى در مصاحبه‌اى با علیرضا میبدى نظر خود و حزبش را دربارهٔ انتخابات ریاست جمهورى و نظام جمهورى اسلامى و راههاى مبارزه با این نظام استبدادى بیان کرده است. در ادامه می‌توانید گزیده‌اى از سخنان وى در این مصاحبه را بخوانید. تصاویر متن کامل مصاحبه را نیز در این صفحه آورده‌ام.
توضیح: چون بخش‌هایى از متن دست‌نویسی که در همان زمان از نوار پیاده شده است قابل خواندن نیست، آن‌ها را با علامت سه‌نقطه در آکولاد نشان داده‌ام. عبارات مبهمی را هم که با حدس قریب به یقین مى‌شد خواند، در آکولاد آورده‌ام و روبه‌روی آنها علامت سؤال گذاشته‌ام. همچنین یکى، دو توضیح افزودهٔ خود را در آکولاد قرار داده‌ام.

گزیده اى از سخنان داریوش فروهر در مصاحبه با علیرضا میبدى در تاریخ ١٨/٢/١٣٧۶

… کل نظام جمهوری اسلامی صرف نظر از اینکه کی در آن دست اندر کار است نظام پذیرفتنی نیست.

به گمان من مردم ایران در برابر بازیگری جمهوری اسلامی از مدتها پیش بی اعتنا هستند و در یک قهر بسر می برند و می شود گفت یک قهر ملی با جمهوری اسلامی در میان هست و در هیچ  یک از بازیگری های آن شرکت نمی کنند. اگر پاره ای از راه خودجلو اندازی به اینگونه بازیگری ها به زینت دهندگی [به جمهورى اسلامى] می پردازند این را به حساب مردم نباید گذاشت…

بدون شک این موضوع [نامزدى ابراهیم یزدى و عزت الله سحابى در انتخابات ریاست جمهورى ١٣٧۶] را پیشتر هم یکبار از من پرسش کردید. من فکر می کنم که خطای جبران ناپذیری در این میان رخ داد؛ به قهر سنگین مردم لطمه زده شد کسانی که داعیه ازادیخواهی دارند وقتی نامزد شرکت در این نمایش می شوند طبیعی است که در میان مردم تردیدهایی پدید می آورند و این تردیدها پدید آمد. اما نتیجه ای که شورای نگهبان از بررسی هایش داد دیروز به گمان من باید در اینگونه آدمها هم تردید را از میان برده باشد و به اشتباه خود پی ببرند و بدانند که جمهوری اسلامی را از درون نمی توان شکافت و در آن سهمی پیدا کرد بلکه [باید] یک سامان مردم سالار را از بیرون جمهوری اسلامی خواستار شد و پافشارانه خواستار شد و سردمداران یکه تاز کشور را به عقب نشینی وادار کرد تا پیش شرطهایی را که برای یک گزینش ملی ضرورت دارد بپذیرند و گردن گذارند و در برابر اراده ی ملت تسلیم بشوند.

…[باید] مردم را به صحنه رو در رویی با جمهوری اسلامی به میدان اورد که زد و بندهای پشت پرده نتواند بر اراده ی مردم فرمانروایی کند.

هر انسانی ویژگیهایی دارد. این چهار تن هم  [نامزدهاى تایید صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهورى ١٣٧۶، آقایان خاتمى، ناطق نورى، رى شهرى و زواره اى] ویژگیهای گوناگون دارند ممکن است که سخن از بد و برتر به میان بیاید؛ اما راستی این است که کل نظام جمهوری اسلامی تار و پودش با واپسگرایی تنیده شده است و هر مهره ای ولو خیلی ظاهر الصلاح و لو اینکه در گذشته کمتر در زشتکاریهای جمهوری اسلامی سهم داشته باشد[…؟] تغییر […؟] نمی آورد. مردم ایران خواستار جابجایی مهره ها نیستند، مردم ایران خواستار دگرگونی ریشه دار و طرحی نو افکندن هستند.

…با توجه به ساختار اجتماعی ملت ایران، با توجه به وضع جغرافیای سیاسی ایران باید که از کاربرد جنگ افزار دوری جست. ببینید، من نمی گویم کردارهای قهرآمیز نداشت؛ کردارهای قهر آمیز می شود داشت. بطور کلی نیروهای ناسازوار و دگر اندیش باید در برابر ستمکاری جمهوری اسلامی کردارهای همراه با قهر داشته باشند؛ اما کاربرد جنگ افزار همچنان که در بسیاری از کشورها چنین کاری کردند و به نتیجه رسیده اند در ایران درست نیست. بر سر این موضوع یعنی اینکه با گذار آرام و کردار های سیاسی برنده و همراه با قهر، فرض کنید وقتی شما می خواهید بروید به سمت یک تحصن، به سمت یک اعتصاب، به سمت سر پیچی از دستگاه دیکتاتوری، این کار آشتی جویانه نیست؛ این با قهر همراه است، جز اینکه جنگ افزار بدست نگرفتید. فکر می کنم بر سر این استراتژی هم، جز یکی دو سازمان بیرون کشوری، همه توافق دارند که باید گذار آرام و همراه با کردارهای سیاسی باشد. اما شیوه های کارآوری یا تاکتیکها نمی تواند به نظرمن [در] درون و بیرون همانند باشد. ببینید، در درون [بر] فرض همین نمایش انتخابات، خیلی روشن گفته شده است کناره جویی، ولی جز دادن [؟] اعلامیه، جز پخش تراکت که به شدت هم این روزها از طرف حزب ملت ایران و سه سازمانی که با [؟] آن در اتحاد هستند دارد انجام می گیرد، فرصت گردهمایی به این سازمانهای سیاسی و مردم داده نمی شود…چنین فضایی فرق می کند با فضایی که آنجا، هم میهنان دور مانده از ایران می توانند که گردهمایی داشته باشند، سر و صدای بیشتر براه بیاندازند، نمایندگی های جمهوری اسلامی را زیر فشار قرار بدهند، روشنگری های پیاپی داشته باشند، به فرض در مورد انتخابات. به این ترتیب [؟] این پل باید که دو سو باشد، در یک سو آنچه که نیروهای درونی می توانند انجام دهند و در یک سو، آنچه که در دست [؟] نیروهای بیرون از کشور هست.

…در بیرون کشور به موضوع نمایش انتخابات آن بهاى لازم داده نمى شود. شما آنجا خیلی کارها می توانید انجام دهید که به مردم یادآوری بشود که در این خیمه شب بازی سهمی نگیرند. هر هفته حزب ملت ایران تراکتی به گستردگی در درون کشور پخش کرده و متن تراکتی که از شنبه پخش خواهد شد این هست:« هم میهنان! خودداری از شرکت در خیمه شب بازی انتخابات رییس جمهوری وظیفه ملی هر ایرانی است». شما، دیگر ایرانیها، در بیرون کشور وسیله هایی بیشتری از ما دارید که این وظیفه ملی را پیوسته و پیوسته [برای] همه ایرانیها بیان کنید…

…اینجا براستی زندگی بر مردم ایران تنگ است، خانواده ها در حال فروپاشی هستند، گرانی بیداد می کند، تبه کاریهای اجتماعی بیداد می کند.

امیدوارم این خواهش من را پیوسته به ایرانیان بیرون و درون کشور به هر شکل یادآوری کنید: «کناره جویی از این خیمه شب بازی وظیفه  ملی است و تکرار کنید.»

 

منبع: یادداشتهای دکتر سعید بشیر تاش